การดำเนินงานศูนย์บ่มเพาะเกษตรกรรุ่นใหม่

1. ความเป็นมาในการดำเนินงานศูนย์บ่มเพาะเกษตรกรรุ่นใหม่

    กรมส่งเสริมการเกษตร ได้ดำเนินงานโครงการการแลกเปลี่ยนเพื่อการพัฒนาเกษตรกรรุ่นใหม่ระหว่างกรมส่งเสริมการเกษตรและจังหวัดคุมาโมโตะ ประเทศญี่ปุ่น เมื่อวันที่ 20 – 26 สิงหาคม 2560 ณ จังหวัดคุมาโมโตะ ประเทศญี่ปุ่น โดยคณะศึกษาดูงานประกอบด้วย อธิบดีกรมส่งเสริมการเกษตร เจ้าหน้าที่กรมส่งเสริมการเกษตร 2 คน และตัวแทน Young Smart Farmer 9 เขตๆ ละ 1 คน รวมทั้งสิ้น 12 คน ได้แลกเปลี่ยนความรู้และประสบการณ์ด้านการพัฒนาการเกษตร ได้ศึกษาการใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่ในการผลิตและการตลาด ได้ศึกษารูปแบบการบริหารจัดการองค์กรเกษตรกรและการพัฒนาเกษตรกรรุ่นใหม่ที่มีประสิทธิภาพ ตลอดจนนำแนวความคิดในการทำการเกษตรจากเกษตรกรญี่ปุ่นมาประยุกต์ใช้ เพื่อเปิดโลกทัศน์ให้กว้างขึ้น ปรับปรุงและพัฒนาการประกอบอาชีพด้านการเกษตรในประเทศไทย ซึ่งทำให้ตัวแทน Young Smart Farmer จากทั้ง 9 เขต ได้เล็งเห็นแนวทางการส่งเสริมและสนับสนุนเกษตรกรรุ่นใหม่ โดยการสร้างความเข้มแข็งของเครือข่าย Young Smart Farmer จึงเสนอแนวคิดในการจัดตั้งศูนย์แลกเปลี่ยนเรียนรู้เกษตรกรรุ่นใหม่ระดับจังหวัด ที่มีการพัฒนารูปแบบการบริหารจัดการองค์กรเกษตรกรอย่างมีประสิทธิภาพ สร้างความเข้มแข็งให้เครือข่าย Young Smart Farmer เป็นแหล่งแลกเปลี่ยนความรู้และประสบการณ์ด้านการเกษตร เพิ่มโอกาสในการฝึกปฏิบัติงานจริงในฟาร์มเกษตรกรมืออาชีพ สนับสนุนปัจจัยการผลิตและเทคโนโลยีสมัยใหม่ในการผลิตและการตลาด รวมถึงปรับปรุงและพัฒนาการประกอบอาชีพด้านการเกษตรของเกษตรกรรุ่นใหม่

    ปี 2561 ได้มีการปรับปรุงแนวทางการส่งเสริมและสนับสนุนเกษตรกรรุ่นใหม่ โดยการสร้างความเข้มแข็งของเครือข่าย Young Smart Farmer รวมถึงมีความต้องการให้มีศูนย์กลางการประสานการทำงานกับเครือข่าย Young Smart Farmer ระดับจังหวัด จึงมีการปรับเปลี่ยนชื่อจาก “ศูนย์แลกเปลี่ยนเรียนรู้เกษตรกรรุ่นใหม่ระดับจังหวัด” เป็น “ศูนย์บ่มเพาะเกษตรกรรุ่นใหม่ หรือ ศบพ.” มีการสนับสนุนงบประมาณในการจัดตั้งศูนย์บ่มเพาะเกษตรกรรุ่นใหม่ จังหวัดละ 1 ศบพ. รวม 77 ศบพ. และขยายการดำเนินงานไปสู่สมาชิกเครือข่าย Young Smart Farmer เพื่อกระจายแหล่งแลกเปลี่ยนเรียนรู้ให้ครอบคลุมกิจกรรมการเกษตรที่หลากหลาย เกิดเป็นเครือข่ายศูนย์บ่มเพาะเกษตรกรรุ่นใหม่ ตลอดจนมีการพัฒนาเพิ่มศักยภาพการดำเนินงานศูนย์บ่มเพาะเกษตรกรรุ่นใหม่ เน้นกระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้เพื่อปรับแนวคิดและสร้างเสริมกระบวนการทำงานของศูนย์บ่มเพาะเกษตรกรรุ่นใหม่และเครือข่าย Young Smart Farmer ระดับจังหวัด พร้อมทั้งเชื่อมโยงเครือข่ายในชุมชนและพื้นที่ใกล้เคียง มุ่งพัฒนาสู่ความเป็นผู้นำด้านเกษตร 4.0

2. เป้าหมายของศูนย์บ่มเพาะเกษตรกรรุ่นใหม่

    เกษตรกรรุ่นใหม่ในพื้นที่สามารถนำความรู้ที่ได้รับไปประยุกต์ใช้ในกิจกรรมการเกษตรและสามารถพัฒนาต่อยอดไปสู่การเป็นผู้ประกอบการเกษตรได้

3. คุณสมบัติ

    1) เจ้าของศูนย์

        (1) ต้องเป็น Young Smart Farmer ต้นแบบ

        (2) มีจิตอาสา จิตสาธารณะ

        (3) ได้รับการยอมรับจากเกษตรกรและเจ้าหน้าที่ในพื้นที่

        (4) มีวิสัยทัศน์กว้างไกล พร้อมพัฒนาตนเอง พัฒนาเครือข่ายอย่างต่อเนื่อง

        (5) มีองค์ความรู้เฉพาะด้าน สามารถถ่ายทอดความรู้ได้

        (6) สามารถประสานงาน สร้างเครือข่าย รู้จักแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้า

        (7) มีความเป็นผู้ประกอบการเกษตร

        (8) ผ่านการคัดเลือกจากเครือข่าย Young Smart Farmer

    2) สถานที่ตั้งศูนย์

        (1) มีแปลงเรียนรู้ของจริง สามารถฝึกปฏิบัติได้ มีสถานที่ให้พูดคุยแลกเปลี่ยนเรียนรู้ได้

        (2) มีสถานที่แสดงสินค้าเกษตร (Show Room) ของ Young Smart Farmer ในพื้นที่

        (3) มีสถานที่เจรจาธุรกิจเกษตร (Business Matching)

        (4) มีความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สินทั้งของตนเองและผู้อื่น

        (5) มีความสะดวกสบายด้านสาธารณูปโภค มีการคมนาคมสะดวก เข้าถึงง่าย

        (6) ผ่านการคัดเลือกจากเครือข่าย Young Smart Farmer

4. บทบาทหน้าที่ของศูนย์บ่มเพาะเกษตรกรรุ่นใหม่

    1) เป็นศูนย์กลางการทำงานเครือข่าย Young Smart Farmer ระดับจังหวัด และการประสานงานเครือข่ายเกษตรกร เจ้าหน้าที่ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง โดยมีการจัดทำแผนพัฒนาเกษตรกรของเครือข่าย Young Smart Farmer รวมถึงแผนปฏิบัติงานและแผนการใช้จ่ายงบประมาณของศูนย์บ่มเพาะเกษตรกรรุ่นใหม่

    2) เป็นผู้นำด้านเกษตร 4.0 เทคโนโลยีสมัยใหม่ นวัตกรรม องค์ความรู้ควบคู่งานวิจัย และหลักการธุรกิจเกษตร

        2.1) การดำเนินงานเครือข่าย

               - เชื่อมโยงเกษตรกรต้นแบบและแหล่งถ่ายทอดความรู้เฉพาะด้านทุกสาขาการเกษตร

               - เชื่อมโยงเครือข่ายด้านความรู้วิชาการ กิจกรรม การปฏิบัติ และเทคโนโลยีสมัยใหม่ โดยสามารถแลกเปลี่ยนเรียนรู้ทั้งการผลิต การแปรรูป การตลาด ตลอดห่วงโซ่อุปทาน

        2.2) การถ่ายทอดความรู้เฉพาะด้าน

               - มีองค์ความรู้หรือหลักสูตรการอบรมเฉพาะด้านตามความเชี่ยวชาญของเจ้าของศูนย์

               - พัฒนาองค์ความรู้หรือหลักสูตรการอบรมเฉพาะด้านควบคู่งานวิจัย

    3) เป็นแหล่งบ่มเพาะเกษตรกรรุ่นใหม่ ปรับแนวคิด สร้างแรงจูงใจ ฝึกการวิเคราะห์ตนเองและการจัดทำแผนพัฒนาตนเองอย่างง่าย เตรียมความพร้อมในการเป็นผู้ประกอบการเกษตร

    4) เป็นแหล่งรวบรวมฐานข้อมูล (Big Data) Young Smart Farmer ระดับจังหวัด

    5) เป็นแหล่งรวบรวมสินค้าเกษตรของ Young Smart Farmer และเพิ่มช่องทางการตลาดให้เครือข่าย Young Smart Farmer รวมถึงเกษตรกรและชุมชน

    6) เป็นแหล่งสร้างทายาทเกษตรกร และเป็นต้นแบบของยุวเกษตรกร

5. แนวทางการพัฒนาศูนย์บ่มเพาะเกษตรกรรุ่นใหม่

    1) สนับสนุนการเป็นศูนย์กลางการทำงานของเครือข่าย Young Smart Farmer ระดับจังหวัด

    2) พัฒนาให้เป็นผู้นำด้านเกษตร 4.0 ทั้งด้านเทคโนโลยีสมัยใหม่ นวัตกรรม องค์ความรู้ควบคู่งานวิจัย และหลักการธุรกิจเกษตร

    3) ส่งเสริมการบ่มเพาะเกษตรกรรุ่นใหม่ให้เป็นผู้ประกอบการเกษตร

    4) สนับสนุนให้เป็นแหล่งรวบรวมฐานข้อมูลของ Young Smart Farmer และองค์ความรู้ต่างๆ

    5) พัฒนาและยกระดับให้เป็นแหล่งรวบรวมสินค้าเกษตร เพื่อเพิ่มช่องทางการตลาดของ Young Smart Farmer และเกษตรกรในชุมชน

    6) ส่งเสริมการสร้างทายาทเกษตรกร และพัฒนาให้เป็นต้นแบบของยุวเกษตรกร